واژه‌ها و ترکیبات عربى را چگونه بنویسیم؟

 

«ة» در واژه‌ها و ترکیبات و عبارات مأخوذ از عربى به صورت‌هاى زیر نوشته مى‌شود:

    1. اگر در آخرِ کلمه تلفّظ شود، به‌صورت «ت» نوشته مى‌شود:

          رحمت، جهت، قضات، نظارت، مراقبت، برائت

          استثنا: صلوة، مشکوة، زکوة، رحمةالله‌علیه (در جایى که مراعات رسم‌الخطّ قرآنى این کلمات در نظر باشد).

    2. اگر در آخرِ کلمه تلفّظ نشود، به‌صورت «ـه/ ه» (هاى غیرملفوظ) نوشته مى‌شود:

          علاقه، معاینه، نظاره، مراقبه، آتیه

    و در این حالت از قواعد مربوط به «هاى غیرملفوظ» تبعیت مى‌کند:

          علاقه‌مند، نظارگان، معاینهٔ بیمار، مراقبه‌اى

قواعد کلمات ترکیبی

در باب پیوسته‌نویسى و یا جدانویسى ترکیبات در زبان فارسى سه فرض قابل تصوّر است:

    1. تدوین قواعدى براى جدانویسى همهٔ کلمات مرکب و تعیین موارد استثنا؛

    2. تدوین قواعدى براى پیوسته‌نویسى همهٔ کلمات مرکب و تعیین موارد استثنا؛

    3. تدوین قواعدى براى جدانویسى الزامى بعضى از کلمات مرکب و پیوسته‌نویسى بعضى دیگر و دادن اختیار در خصوص سایر کلمات به نویسندگان.

    فرهنگستان در تدوین و تصویب «دستور خطّ فارسى»، فرض سوم را برگزیده و تنها موارد الزامى جدانویسى و یا پیوسته‌نویسى را به شرح زیر معین کرده است:

 

الف) کلمات مرکبى که الزاماً پیوسته نوشته مى‌شود:

قواعد کلمات دو املایی

در فارسى کلماتى وجود دارد که داراى دو یا چند صورت املایى مضبوط است. مرادْ واژه‌هایى است که در کتابت آنها حروف هماوا (ا/ ع؛ ت/ ط؛ ث/ س/ ص؛ ح/ ه؛ ذ/ ز/ ض/ ظ؛ غ/ ق) به کار رفته باشد. فهرست این واژه‌ها و ضبط پیشنهادى براى آنها، به تفکیک عام و خاص، به شرح زیر است:

 

فهرست واژه‌هاى داراى دو یا چند صورت املایى با ضبط مختار

   در این فهرست فقط واژه‌هایى درج شده است که داراى دو یا چند صورت املایى ضبط‌‌شده باشد و علاوه بر آن، در زبان فارسى امروز به کار رود، یا واژه‌هایى چون نام‌هاى گیاهان و جانوران و خوراک‌ها و داروها و نظایر آنها که کاربرد فراوان دارد.